کەجەکە: نابێت حکومەتی عێراق ببێتە هاوکاری سیاسەتە قڕکارییەکانی دەوڵەتی تورک

کۆمیتەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کەجەکە بانگەوازی ئاراستەی حکومەتی عێراق کرد کە نەبێتە هاوکاری سیاسەتە چەپەڵەکانی دەوڵەتی تورک و جەختی کردەوە کە دەبێت گرنگی بەو پەیوەندییە دۆستانەیە بدات کە بەرژەوەندی گەلانی عێراق بە بنەما دەگرن.

راگەیەندراوەکەی کۆمیتەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کەجەکە بەم جۆرەیە:

“تورکیا و عێراق چوارەم کۆبوونەوەی خۆیان لە ژێر ناونیشانی ‘رێکاری ئەمنی ئاست بەرز’ لە ئەنقەرە سازکرد. لەلایەن عێراقەوە وەزیری بەرگری و لەلایەن حکومەتی هەرێمەوە وەزیری ناوخۆ لەسەر پشکی پەدەکە بەشدارییان لە کۆبوونەوەکەدا کرد و ئەوەش دەریخست کە کۆبوونەوەکە بە چ ئامانج و رۆژەڤێک سازکراوە. دوای کۆبوونەوەکە وەزیری دەرەوەی عێراق کە لە پشکی پەدەکەیە فوئاد حسێن بەم جۆرە دوا: ” هەر هەڕەشەیەک کە لە خاکی عێراقەوە بکرێتە سەر وڵاتانی دراوسێ مایەی قەبوڵ کردن نییە و ئەمەش بنەما و پرەسیپێکی ئێمەیە’. فوئاد حسێن لە درێژەی قسەکانیدا وتویەتی، ‘ئەوە بە واتای پاراستنی دەسەڵاتداری عێراقیشە’. واتە لە روانگەی فوئاد حسێن و حکومەتی عێراقەوە هەرچەندە ناویشیان نەهێنابێت، پەکەکە وەک مەترسیەک دەبینن. بەڵام پەکەکە هەرگیز لە دژی یاساکانی عێراق نەجوڵاوەتەوە، هەموو کات ئاسایش و بەرژەوەندیەکانی دەوڵەتی عێراق و گەلانی بە بنەما گرتووە و بە هەندی وەرگرتوون. دەوڵەتی عێراق و گەلانی عێراقیش باش ئەوە دەزانن. پەکەکە بە قوربانیدانی گەورەوە لە دژی چەتەکانی داعشی فاشیست تێکۆشاوە، گەلانی عێراق و دەووڵەتی عێراق خۆیان شایەتی ئەوەن. لەبەر ئەوەیە کە گەلانی عێراق بە شێوەی دۆستانە مامەڵە لەگەڵ پەکەکە دەکەن و دوڵەتی عێراقیش سڵاوی ئاراستەی ئەو بەرخودانەی پەکەکە کردووە. راستیەکە ئەمەیە. کەواتە چۆنە کە ئێستا کتوپڕ پەکەکە دەبێتە مەترسی لەسەر ئاسایشی عێراق و بەو جۆرە دەبینرێت.

ئاشکرایە حکومەتی عێراق لە خۆفریودانێکی گەورەدایە. خاکی عێراق بە سەدان و دەیان کیلۆمەتر کە لکێندراوە و داگیرکراوە، ئەوەی جوگرافیایی باشووری کوردستان و وڵاتی عێراق دەسوتێنێ، بەتەواوەتی سیاسەتی لەناوبردنی سروشت جێبەجێدەکات، کاریگەری نەرێنی لەسەر ژیانی گەلانی هەرێمەکە دروستەکات و ناسنامەی هاووڵاتیان دەپشکێنێ و دەستوەردان لە هەموو شتێک دەکات دەوڵەتی تورکی داگیرکەرە. ئەوەی لە موسڵ خاوەنداری لە داعش کرد، هێرشەکانی ئاراستەی سوریا و ڕۆژئاوا کرد ئەردۆغان و دەوڵەتی ئاکەپەیە. ئەوەی بە بێ رێگەپێدان و مۆڵەتی دەوڵەتی عێراق هێزی سەربازی ناردە بەعشیقە، وەک هێزێکی هەمیشەی لە خاکی عێراقدا جێگیریکردوون و لە ئێستاشدا هێزەکانی لە عێراقدا زیاتر دەکات خودی دەوڵەتی تورکە. دەوڵەتی عێراق ئەوەی کە نایەوێت هەموو ئەمانە ببینێت، بە مانای ڕازیبوون دێت و بەتەواوەتی بێکاریگەر، ناچالاک و بێ هەڵوێست دەمێنێتەوە. هەڵبەتە ئەم دۆخەش بە گوێرە حەقیقەتی دەوڵەتێکی سەربەخۆ-دەسەڵاتدار نیە. لەبەر ئەوەی دەسەڵاتدارێتی عێراق بە فەرمی لە لایەن دەوڵەتی تورکی داگیرکەر و ئیمپریالیستەوە پێشێل کراوە. حکومەتی عێراقیش ئاگاداری ئەمەیە و دەتوانێت بە گوێرەی مافە یاساییە نێونەتەوەییەکانی هەڵسەنگاندی بۆ بکات و لە دژی دەوڵەتی تورکی داگیرکەر هەڵوێست وەرگرێت. لە بری ئەوەی ئەم مافەی خۆی بەکاربهێنێت، لە ئێستادا لە بەغداد ‘ژوری ئۆپراسیۆنی هاوبەش لە دژی تیرۆر’ دروستدەکات. لەم کۆتایەنەشدا کۆبوونەوەی لوتکەی ئاسایش لە ئەنقەرە ئەنجامدرا. ئەو بڕیارانەی کە لەم کۆبوونەوەدا درا، بە واتای پەسەندکردنی داگیرکارییەکانی تورک، هەمیشەیی بوونی داگیرکاری و پشتیوانیکردنی ئەمەیە. لێرەدا دەردەکەووێت کە حکومەتی عێراقی لەگەڵ دەوڵەتی تورکی داگیرکەردا، گەریلاکانی ئازادی کوردستان دەکات بە ئامانج. گەر لەسەرەتاوە دەوڵەتی عێراقی ئەم هێرشانەی دەوڵەتی تورکی داگیرکەر بۆ سەر باشووری کوردستان و دروستکردنی دەیان بارەگای قبوڵنەکردایە، ئەستەم بوو وێڕای مافە نێونەتەوەییەکانی، دەوڵەتی تورکی داگیرکەر هێرشەکانی زیاتر بکردایە و بەردەوام بووایە.

دەوڵەتی تورکی داگیرکەر بە سیاسەتی عوسمانی نوێوە هەوڵدەدات لەسەر ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کاریگەری دروستکات. یەک لەوانە عێراق، چەندین هەرێم و وڵات وەک ویلایەتێکی خۆی تەماشادەکات و هەڵگری گرێییەکەی ئیمپریالییە. لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست قەیران دروستەکات، پەرە بە بەرژوەندییەکانی خۆی دەدات، سیاسەتی بنەڕەتی دەوڵەتی تورک داگیرکارییە. بۆ ئەمەش بە شێوەیەکی نائەخلاقی دەستی لە نانەوەی هەر جۆرە ناکۆکیەکی ئەتنیکی و باوەڕداری لانەداوە. بانگەوازی لە حکومەتی عێراق دەکەین نەبنە هاوکاری سیاسەتە چەپەڵەکانی دەوڵەتی تورک و پێویستە بایەخ بدات بە پەیوەندییە دۆستایەتییەکان بە ڕوانگەیەک کە بەرژەوەندییەکانی گەلانی عێراق بە بنەما بگرێت.”