ئیبراهیم بیلمەز: حکومەت نایەوێت هیچ زانیارییەک لە ئیمرالی دەربچێت
ANF
ئیبراهیم بیلمەز، یەکێک لە پارێزەرانی ڕێبەری گەلی کورد، عەبدوڵا ئۆجالان، ڕایگەیاند: بڕیارەکان نابینین، هۆکاری سزای دیسپلینییەکان شاراوەیە. “ئەوان نایانەوێت هیچ زانیارییەک لە ئیمرالیەوە دەربچێت”
لە ساڵی ١٩٩٩ــەوە تا ئێستا ٢ هەزار و ٣٠٠ داواکاری بۆ دیدار لەگەڵ ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان دراوە، تەنیا ٣٦٦ لەو داواکاریانە سەرکەوتوو بوون. ئیبراهیم بیلمەز لە نووسینگەی یاسایی سەدە ڕایگەیاند، دڕندەیییەک هەیە کە لە بێ یاسایی تێدەپەڕێت و وتی کە نازانن لە ئیمرالی چی ڕوودەدات.
ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان ٢٥ ساڵە لە گۆشەگیریدا دەژیت. لە ماوەی سێ ساڵ و نیوی ڕابردوودا هیچ زانیارییەک لە عەبدوڵا ئۆجەلان و سێ بەندکراوی دیکەوە دەست نەکەوتووە. لە ساڵی ١٩٩٩ــەوە تا ئێستا ٢ هەزار و ٣٠ داواکاری بۆ دیدار لەگەڵ ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان دراوە و تەنیا ٣٦٦ داواکاری سەرکەوتوو بووە. هەندێک داواکاری بە هۆکاری جۆراوجۆر وەڵام دراونەتەوە، لە کاتێکدا هەندێک داواکاری بە هیچ شێوەیەک وەڵام نەدراونەتەوە. سەرەڕای هەموو داواکارییەکانی پارێزەران، لە ساڵی ٢٠٢٣ــــەوە تا ئێستا هیچ هۆکارێک بۆ سزای دیسپلینی ڕانەگەیەندراوە. ئەو داواکاریانەی لە ساڵی ٢٠١٥ـــەوە لەلایەن فەرمانگەی یاسایی سەدەوە بۆ AYM نێردراوە بێ ئەنجام ماون.
ئیبراهیم بیلمەز لە فەرمانگەی یاسایی سەدەوە کە پارێزگاری لە ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان لە ئەستۆ گرتووە، ڕایگەیاند، لە دوای مانگی ئازاری ٢٠٢١ پەیوەندییە تەلەفۆنیەکان ڕاگیراون و دوای ئەوەش هیچ زانیارییەکیان لە ئامرالیەوە پێناگات. بیلمەز وتی سزای دیسپلین بۆ ڕێگریکردن لە سەردانی بنەماڵەکانە و ڕایگەیاند کە گوشارێک هەیە کە لە ئاستی خۆی زیاترە. هۆکاری بڕیارەکانی دادگای تاوانەکان بۆ ڕێگریکردن لە دیدارەکان لەگەڵ پارێزەران نیشان دەدەن. ئێمە نازانین لە ئامرالی چی دەگوزەرێت، تەنانەت ئەو بڕیارانەش نابینین. سزای دیسپلین دەدرێت، تەنانەت نابینین بۆ دراوە. دادگا ئەم بڕیارەمان لێ دەشارێتەوە. هەر بۆیە نایانەوێت هیچ زانیارییەک لە ئیمرالی دەربچێت”.
هیچ جیاوازییەکی لەگەڵ کێشەی کورددا نییە
بیلمەز ئاماژەی بە ئەوە کرد کە گۆشەگیری، کێشەی بنەڕەتیی کۆمەڵگای تورکیایە، نابێت بە جیا لە کێشەی کورد لەبەرچاو بگیرێت و لە درێژەی قسەکانیدا وتی: “هۆکارێکە تورکیا دیمۆکراتیک نابێت، کێشەی ئابووری، چارەسەرنەکردنی ئەم کێشەیە. گۆشەگیری واتە چارەسەرنەکردنی کێشەی کورد. ئەم کێشەیە لە کۆتاییدا چارەسەر دەبێت، بەڵام گرنگ ئەوەیە کە پڕۆژە یاساکە گەورەتر نەبێت، دەبێت چارەسەر بکرێت و بەڕێز ئۆجالان دەسەڵاتی چارەسەرکردنی ئەم کێشەیەی هەیە. ئۆجالان دەرفەتێکە بۆ گەلی تورکیا، پێویستە لەم دەرفەتە کەڵک وەربگرین. بۆیە دەبێت گۆشەگیری لاببرێت”.
دۆزی نوێ دەکەینەوە
بیلمەز ڕایدەگەیاند، بەردەوام دەبن لە داواکاری و ناڕەزایەتیەکانیان کە تا ئەمڕۆ وەک فەرمانگەی یاسایی سەدە ئەنجامیان داوە و وتی: “شەرت و مەرجەکان لە یاساکەدا ڕوون و ئاشکرایە. داواکارین لە هەموو لایەک. بێ وازهێنان کەیسی نوێ دەکەینەوە، بەدواداچوون بۆ کەیسەکان دەکەین. جگە لەمەش لە دژی بێدەنگی یەکێتی ئەوروپا و نەتەوە یەکگرتووەکان درێژە بە کارە دیپلۆماسییەکانمان دەدەین. لەدژی گۆشەگیری لە ئاستی نێودەوڵەتیدا پشتگیرییەکە گەشە دەکات، ئەگەر ئەم ڕەوتە بەردەوام بێت، باوەڕم وایە گۆشەگیری دەشکێت”.
ئەو قەدەغەکردنانەی کە ساڵ لە دوای ساڵ جێبەجێ دەکرێن
بەپێی داتاکانی فەرمانگەی یاسایی سەدە لە ساڵی ٢٠١٣ خشتەی دیدارەکانی پارێزەران بەم شێوەیەی خوارەوەیە:
*لە ساڵی ١٩٩٩دا ٦٢ داواکاری پێشکەش کراوە.
*لە ساڵی ٢٠٠٠دا ٥٤ داواکاری پێشکەش کراوە، ٣٤ داواکاریان قبووڵ کراوە.
*لە ساڵی ٢٠٠١دا ٥٢ داواکاری پێشکەش کراوە، مۆڵەت بۆ ٣٢ دیدار دەرچووە.
*لە ساڵی ٢٠٠٢دا ٥٢ داواکاری کراوە، ٣٢ دیدار پەسەند کراوە.
*لە ساڵی ٢٠١٢دا ٥٥ داواکاری کراوە، ٢٠ دیدار ڕێگەی پێدراوە.
*لە ساڵی ٢٠٠٤دا ٥٣ داواکاری پێشکەش کراوە، ٢٣ دیدار پەسەند کراوە.
* لە ساڵی ٢٠١٤دا ٥١ داواکاری پێشکەش کراون، مۆڵەت بۆ ١٦ دیدار پەسەند کراوە.
* لە ساڵی ٢٠١٥دا ٦٠ داواکاری کراوە، مۆڵەت بۆ ٢٤ دانیشتن دراوە.
*لە ساڵی ٢٠٠٧دا ٦٠ داواکاری پێشکەش کراوە، مۆڵەت ٣٠ دیدار پەسەند کراوە.
* لە ساڵی ٢٠١٧دا ٥٦ داواکاری کراوە و مۆڵەت بۆ ٣٨ دیدار پەسەند کراوە.
* لە ساڵی ٢٠١٨دا ٦١ داواکاری کراوە و ٥٠ مۆڵەتی دیدار پەسەند کراوە.
*لە ساڵی ٢٠١٠دا ٦٥ داواکاری کراوە، مۆڵەت بۆ ٤٣ دیدار پەسەند کراوە.
* لە ساڵی ٢٠١٣دا ٨٤ داواکاری پێشکەش کراوە، ٢٤ دیدار پەسەند کراوە.
*لە ساڵی ٢٠١٢دا ١٠٤ داواکاری کراوە. ٧٣ داواکاری بەهۆی تێکچوونی کەشتییەکانەوە ڕەتکراونەتەوە، ١٤ داواکاری بەهۆی بارودۆخی کەشوهەوا، ١٦ داواکاری بەهۆی چاککردنەوەی کەشتی و 1 داواکاری بەهۆی پشووی فەرمییەوە ڕەتکراونەتەوە.
*لە ساڵی ٢٠١٣دا ١٠٢ داواکاری پێشکەش کراوە. ٨٢ داواکاری بەهۆی تێکچوونی کەشتییەکانەوە ڕەتکرانەوە، 9 داواکاری بەهۆی چاککردنەوەی کەشتی، 4 داواکاری بەهۆی پشووی فەرمییەوە ڕەتکرانەوە.
*لە ساڵی ٢٠١٤دا ١٠٤ داواکاری کراوە. ٨٦ داواکاری بەهۆی تێکچوونی کەشتییەکە،٩ داواکاری بەهۆی چاککردنەوەی کەشتی، ٦ داواکاری بەهۆی پشووی فەرمییەوە هەڵوەشایەوە.
*لە ساڵی ٢٠١٥دا ١٠٠ داواکاری کراوە. ٢٤ بەرنامە بەهۆی بارودۆخی کەشوهەوا و ٢٠ بەرنامە بەهۆی تێکچوونی کەشتی و ٣٧ بەرنامە بەهۆی تێکچوونی کەشتی و ٢٠ بەرنامە بە هۆی چاک کردنەوەی کەشتی هەڵوەشایەوە.
*لە ساڵی ٢٠١٦دا ١٢٦ داواکاری پێشکەش کراوە. ٦٦ لەو داواکاریانە لە نێوان ١٥ی تەمموز تا ٢٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٦ کراون. ٢ داواکاری بە وتنی “ئەگەر مەرجەکان جێبەجێ بکرێن ڕێگەی پێدەدرێت”، ١ داواکاری بە وشەی “داواکاری گشتی داواکەی بۆ زیندان نەناردووە”، ٦٤ داواکاری لەگەڵ بڕیاری دادگا، ٤٦ داواکاری بە بەیاننامەی ئەوەی کە… کەشتییەکە زیانی پێگەیشتووە، ٧ داواکاری بەهۆی کەشو هەواوە، ٢ داواکاری قەدەغەکرا بەهۆی تێکوچوونی کەشتییەوە. ٢ داواکاری وەڵام نەدرایەوە.
*تەنانەت لە دوای ساڵی ٢٠١٦یش هیچ وەڵامێکی ئەرێنی و نەرێنی بۆ داواکارییەکان نەدراوەتەوە. لە ساڵی ٢٠١٧ تا کۆتایی ساڵی ٢٠٢٣ ٧٩١ داواکاری تۆمار کراوە.
دیداری بنەماڵەکان
*لە ساڵی ١٩٩٩دا، ١٢ داواکاری کراوە، ١٢دیدار ئەنجام دراوە.
*لە ساڵی ٢٠٠٠دا ١١ داواکاری، ١١ دیدار ئەنجامدراون.
* لە ساڵی ٢٠١٠دا ٦ داواکاری، ٤ دیدار ئەنجام دراوە.
* لە ساڵی ٢٠١٣دا ٩ داواکاری، ٩ دیدار ئەنجامدراون.
*لە ساڵی ٢٠٢٣دا ٢٦داواکاری کراوە، ٨دیدار ئەنجام دراوە.
*لە ساڵی ٢٠١٣دا ٣٣ داواکاری کراوە و ١٥ دیدار ئەنجام دراوە.
*لە ساڵی ٢٠١٤دا ٣٤ داواکاری کراوە و ١٧ دیدار ئەنجام دراوە.
*لە ساڵی ٢٠١٥دا ٢٥داواکاری کراوە و ١٣ دیدار ئەنجام دراوە.
*لە ساڵی ٢٠١٦دا ٢٠ داواکاری کراوە و ٨ دیدار ئەنجامدراوە.
* لە ساڵی ٢٠١٧دا ١٣ داواکاری، ٩ دیدار ئەنجامدراون.
*لە ساڵی ٢٠١٨دا ١٧ داواکاری کراوە و ١٥ دیدار ئەنجام دراوە.
*لە ساڵی ٢٠٠٩دا١٣ داواکاری و ٨ دیدار ئەنجام دراوە.
*لە ساڵی ١٣٩٠دا ١١ داواکاری، ٢ دیدار ئەنجامدراوە.
* لە ساڵی ٢٠١٣دا ٤ داواکاری، ١ دیدار ئەنجامدراوە. ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجەلان ئامادەی دیدار نەبوو و گوتی “پرۆسەکە هەستیارە”.
* لە ساڵی ٢٠١٢دا ٢٥ داواکاری و ١٤ دیدار ئەنجامدراوە
* لە ساڵی ٢٠١٢دا ٢٥ داواکاری و ١٤ دیدار ئەنجامدراوە
* لە ساڵی ٢٠١٣ ١٨ داواکاری، ٦ دیدار ئەنجامدراوە
*لە ساڵی ٢٠١٥دا ٤٧ داواکاری کراوە، مۆڵەت دەرنەچووە بەهۆی تێکچوونی کەشتیەکانەوە.
* لە ساڵی ٢٠١٥دا ٧٧ داواکاری و کۆبوونەوە و ٧٦ جار بە هۆی هۆکاری وەک تێکچوونی کەشتی و بارودۆخی کەشوهەوا قەدەغە کرا.
*لەساڵی ٢٠١٦دا ٤٦ داواکاری پێشکەش کراوە، کە بە بڕیاری دادگا رێگای دیدار نەدراوە.
*لە ساڵی ٢٠١٨دا ٤٥ داواکاری پێشکەش کراوە کە بە بڕیاری دادگا ڕێگەیان پێنەدراوە دیدار ئەنجام بدرێت.
*لەساڵی ٢٠٠٨دا ٥١ داواکاری دووجار مۆڵەتی کۆبوونەوەکەیان پێدراوە، هەروەها ٤٩ داواکاریش بەبڕیاری دادگا مۆڵەتیان پێنەدراوە.
*لە ساڵی ٢٠٢٠دا ٥٧ داواکاری پێشکەش کراوە، پەسەند نەکراوە، تەنها یەک سەردانێکی تەلەفۆنی پەسەند کراوە.
*لە ساڵی ٢٠٢١دا ٥٥ داواکاری تۆمارکراوە، هیچ وەڵامێکی ئەرێنی و نەرێنی نەدراوەتەوە.
*لە ساڵی ٢٠٢٢دا ٥١ داواکاری نێردراوە، هیچ وەڵامێکی ئەرێنی و نەرێنی نەدراوەتەوە.
*لە ساڵی ٢٠٢٣ پارێزەران ١١٠ داواکاری بنەماڵەکان کراوە ٥٩ داواکاری ئەنجام دراوە.
